برسی اثر مقادیر مختلف مصرف آب و آرایش کاشت بر عملکرد ذرت دانه ای رقم sc-500 در جنوب خوزستان

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و آرایش کاشت بر عملکرد ذرت سینگل کراس500 آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان واقع در شهر اهواز به مدت یکسال اجرا گردید. عملیات کاشت بذرها در تاریخ 5 مردادماه 1388 انجام شد. این طرح به روش آماری اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار که در آن فاکتور اصلی شامل درصد نیاز آبی در 3 سطح (100%a1=، 80%a2=، 60%a3= نیاز آبی) و فاکتور فرعی آرایش کاشت در 3 سطح شامل: b1= کاشت در کف جوی b2= کاشت در دو طرف پشته =bکاشت در وسط پشته انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که میزان آب آبیاری (a) در سطح 1 درصد بر ارتفاع بوته، طول بلال، عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال، وزن خشک چوب بلال، بیوماس خشک، کارایی اقتصادی مصرف آب و کارایی بیولوژیکی مصرف آب و در سطح 5 درصد بر وزن هزار دانه، اثر معنی دار داشت. آرایش کاشت (b) در سطح 1 درصد بر بیوماس خشک، عملکرد دانه، کارایی اقتصادی مصرف آب، کارایی بیولوژیکی مصرف آب و تعداد دانه در بلال و در سطح 5 درصد بر وزن خشک چوب بلال اثر معنی دار داشت. از نظر تاثیر سطوح مختلف میزان آبیاری بالاترین میزان عملکرد دانه با میانگین 1027 گرم در متر مربع مربوط به تیمار a1 (تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه ) و کمترین میزان عملکرد دانه با میانگین 5/485 گرم در متر مربع مربوط به تیمار a3 (تامین 60 درصد نیاز آبی گیاه ) بود، یعنی با کاهش میزان آب آبیاری از 100 درصد نیاز آبی گیاه به 80 درصد و 60 درصد نیاز آبی گیاه به ترتیب کاهش 54/23 و 73/52 درصدرا درعملکرد دانه داشت. از نظر تاثیر سطوح مختلف آرایش کاشت، بیشترین عملکرد دانه با میانگین 4/864 گرم در مترمربع مربوط به تیمار ذb1 (کشت در کف جوی) و کمترین میزان عملکرد دانه با میانگین 7/679 گرم در مترمربع مربوط به تیمار b3 (کشت بر روی پشته تک ردیفه) بود. سطوح b2 و b3 نسبت به سطح b1 به ترتیب 82/12 و 37/21 درصد کاهش درعملکرد دانه را نشان داد. در این آزمایش مشخص شد که مقادیر افت نسبی مربوط به کم آبیاری ها، بیشتر از مقادیر افت نسبی مربوط به تیمارهای آرایش کاشت بود و به عبارتی دیگر ذرت دانه ای به کم آبی حساس تر بود تا به تغییرات آرایش کاشت. کارایی اقتصادی و بیولوژیکی مصرف آب در تیمار a2 نسبت به تیمار a1 به ترتیب 98/16 و 64/18 کاهش را نشان داد. لذا به نظر می رسد که در این منطقه جهت دستیابی به حداکثر کارایی های مصرف آب که در واقع راندمان تولید محصول به ازای آب مصرفی است آبیاری کامل قابل توصیه باشد. البته از نظر اقتصادی باید ارزش اقتصادی آب مصرفی و ارزش اقتصادی محصول بررسی شود. براساس مشاهدات مزرعه ای و نتایج بدست آمده به نظر می رسد کشت کف فارو به دلیل ورس کمتر، حذف اثرات شوری خاک و نیاز به مصرف آب کمتر مخصوصاً در اوایل فصل رشد ذرت و قرار گرفتن گیاه در کف جوی آبیاری روشی مناسب جهت تولید و توسعه کشت ذرت در منطقه باشد